Ujęcia bardziej i mniej tradycyjne

Początki filmu były dość skomplikowane i ciężko zasługi odnośnie powstania filmu przypisać jednej osobie. Historia już nie raz pokazała, że na sukces składa praca wielu osób. Doskonalenie pomysłów innych, łączenie, eksperymentowanie, czasem zwykły przypadek- sukces ma różne oblicza. Dokładnie tak samo było w przypadku filmu. Film i kamera powstały przez…odkrycie wady wzroku! Powstawały zatem kolejne urządzenia, które miały za zadanie “oszukać” wzrok. I tak kolejno powstawało rzeczy, które finalnie doprowadziły do powstania kamery.

Camera obscura →  Fenakistiskop (1832r.) → Zoetrop (1834r.) → Praksinoskop (1877r.)

Taka była historia, a nawet można powiedzieć prehistoria kina! Później kolejne wynalazki, kolejne odkrycia, kolejni ludzi przyczynili się do tego, że na początku 1895 roku bracia Auguste i Louise Lumiere opatentowali kinematograf. Co więcej, jeszcze w tym samym roku zorganizowali pierwszy pokaz filmowy.

 

Bracia Lumiere, twórcy filmu, nie wierzyli w przyszłość filmu i dalszy rozwój tej technologii.

 

Stało się jednak zupełnie inaczej i dziś nie wyobrażamy sobie życia bez telewizji, kina, rozrywki, wiadomości, filmów pamiątkowych. Film na zawsze już zmienił nasze życie i nadal ewoluuje. Pierwszy filmy zupełnie nie przypominały tych dzisiejszych. Zupełnie inna technologia, sprzęt, wielkość sprzętu, jakość, sposób kręcenia. Sukcesywnie od powstania pierwszych filmów zaczęto eksperymentować z filmem i kamerą. Kolejni fani kamery wprowadzali nowe pomysły. Kamery były coraz bardziej mobilne, mniejsze. Dzięki temu zaczęto nimi manipulować, zmieniać perspektywy, kąty, ustawienia. Powoli rodziło wszystko to co dzisiaj jest dla nas oczywistością. Kino i wszystko z nim związane rozrosło się do niebotycznych rozmiarów i rozlało na cały świat. Mimo, że pierwsze filmy były dość proste, składały się z łatwych ujęć to i tak budziły ogromne zainteresowanie. Zdecydowanie był to przełom na całym świecie.

 

Kadry i perspektywy

Dziś filmy kręcimy z coraz bardziej skomplikowanymi ujęciami. Kamery, gadżety, samochody kamerowe, drony, studia przystosowane do montowania kamer i manipulowania mini. Coraz nowsze pomysły i techniki. Wszystko to sprawia, że kino, film, kamera to dziś potężna machina, która jeszcze bardziej się rozpędza i coraz szybciej rozwija. Ale z czego faktycznie składa się film? Reguła jest prosta:

 

kadr → ujęcie → scena → sekwencja → akt → film 

 

Najmniejszą jednostką w filmie jest kadr. Kadry składają się na ujęcie, ujęcia na scenę, sceny na sekwencje, sekwencje na akt, a akty na film. Wyróżniamy również różne kadry w filmie:

 

Totalny– bardzo ogólny, człowiek jest niewielką postacią w kadrze.

Ogólny– postać jest widoczna ale nie najważniejsza; obraz miejsca akcji.

Pełny– kawałek planu ogólnego; postać od stóp do głowy jest widoczna.

Amerykański– postać od kolan do głowy, dominuje w kadrze.

Średni- postać od pasa w górę; tło zupełnie drugoplanowe.

Bliski– postać od popiersia w górę.

Zbliżenie– widzimy wyraźnie twarz bohatera z bliska.

Detal– skupiamy się na danym elemencie, szczegółu ciała.

Makrodetal– mały wycinek rzeczywistości, który jest wręcz niewidzialny gołym okiem.

 

W zależności co chcemy pokazać i zaakcentować, co jest ważne dla filmu wybieramy odpowiedni rodzaj kadru. Od tego dużo zależy, między innymi to jak widz odbierze i zrozumie film, jakie emocje się w nim obudzą.  Właśnie dlatego wymaga to dużego doświadczenia, wiedzy ale i wyczucia. Bardzo ważna jest również perspektywa kamery. Wyróżniamy trzy perspektywy kamery:

 

• Perspektywa ptasia- to filmowanie obiektu z góry. Nie ważne z jakiej wysokości kamerujemy. Obecnie piękne ujęcia perspektywy ptasiej wychodzą z drona, szczególnie ujęcia przyrody, dużej przestrzeni.
• Perspektywa żabia- filmowanie od dołu, oko kamery patrzy w górę. Ta perspektywa ma wywołać w odbiorcy określone odczucia i emocje. Używamy jej kiedy chcemy wywołać określony rezultat.
• Wysokość oczu- perspektywa bardzo tradycyjna. Najczęściej używana podczas wywiadów.

 

Wielki ekran kinowy kontra mały wyświetlacz telefonu

 

O odbiorze konkretnej sceny jak i całego filmu zależy jakiego kadru użyjemy, jakiej perspektywy, jakiej techniki czy kamery. Nie ważne czy jest to film kinowy, telewizyjny czy internetowy. Każda z wyżej wymienionych wytycznych nadaje kierunek i kształtuje charakter każdego filmu. Dokładnie tą zasadą kierowaliśmy się podczas produkcji krótkiego filmu o stresie cyfrowym

 

 

Wszystkie zabiegi począwszy od dynamiki, rodzaju ujęć, kadrów, perspektywy są zamierzone i starannie dobrane. Zależało nam na uzyskaniu odpowiedniego efektu, pokazaniu jak bardzo zatarły się granice między naszą pracą zdalna, a życiem. To poważny problem cywilizacyjny i dopiero teraz zaczynamy czuć jego skutki. Dynamiczne ujęcia, zbliżenia, perspektywa ptasia- to pozwoliło nam na pokazanie istoty problemu.